Asma

Oleh DATIN DR. AZIAH AHMAD MAHAYIDDIN (Pengarah Institut Perubatan Respiratori) DUA daripada tiga penghidap asma tidak dapat mencapai apa yang diinginkan mereka dalam hidup akibat penyakit yang dialami.

Tidur terganggu, semput dan sesak dada, adalah antara masalah umum yang sering dialami oleh penghidap asma. Pada hari ini, asma ialah antara penyakit kronik paling berleluasa di seluruh dunia.

Laporan oleh Inisiatif Global untuk Asma (GINA) 2004, iaitu sebuah pertubuhan global dianggotai golongan profesional kesihatan dan pegawai kesihatan awam yang berganding bahu untuk mengurangkan penularan, kadar penyakit dan kematian akibat asma, mendapati terdapat 300 juta pesakit asma di seluruh dunia dan bilangannya dijangka mencecah 400 juta orang menjelang 2025.

Asma ialah penyakit yang menyebabkan saluran pernafasan mengalami radang dan menjadi hiper-responsif. Terdapat dua komponen asma, radang dan bronkokonstriksi (penyempitan salur udara).

Apabila seseorang yang menghidap asma terdedah kepada faktor pencetus dan faktor alahan, saluran udara mereka akan mengalami radang dan hiper-responsif, menyebabkan berlaku penyempitan saluran udara.

Jika radang tidak dirawat dan dibiarkan berlarutan, pesakit akhirnya akan mengalami serangan asma.

Hasil kajian menunjukkan bahawa sekurang-kurangnya 20 peratus daripada penghidap asma di Malaysia tidak menguruskan penyakit mereka dengan berkesan.

Jika penyakit bertambah teruk, mereka akan mengalami serangan asma serius yang boleh membawa maut.

Satu kajian global yang dilaksanakan baru-baru ini membabitkan 2,000 pesakit dari sembilan negara menunjukkan bahawa dua daripada tiga pesakit tidak dapat mencapai matlamat hidup mereka kerana menghidap asma.

Kajian tersebut, yang dinamakan Spring Into Action, juga mendedahkan bahawa hampir 90 peratus daripada penghidap asma mengalami kesukaran mengambil bahagian dalam kegiatan fizikal atau senaman, manakala 70 peratus daripada responden berkata asma mengganggu tidur mereka.

Walaupun menghadapi kesukaran tersebut, seorang daripada tiga masih tidak mengambil ubat asma mereka mengikut preskripsi doktor masing-masing.

Pilihan SMART lebih bijak

Penghidap asma masih boleh hidup secara aktif dan produktif. Mereka mampu melakukannya dengan menguruskan penyakit mereka secara lebih proaktif.

Walaupun masih belum ada penawar bagi asma, kita tetap boleh menguruskan penyakit dengan bijak. Inilah mesej penting yang ingin disampaikan

Kebanyakan penghidap asma membawa dua atau lebih alat sedut - satu untuk mencegah dan satu untuk melegakan penyakit.

Alat sedut pencegah digunakan sekali sehari untuk mencegah serangan dan merawat radang yang tersirat, manakala alat penyembur pelega biasa digunakan hanya untuk merawat bronkokonstriksi untuk memberi kelegaan, tetapi tidak merawat radang yang dialami.

Membawa banyak alat sedut bukan sahaja menyusahkan, tetapi boleh mengelirukan pesakit.

Akibatnya, ramai pesakit memilih alat sedut pelega, sehingga melupakan alat sedut pencegah yang mengurangkan keradangan. Penggunaan ubat pelega secara berterusan akan menyebabkan asma tidak dapat dikawal dengan baik.

Berbekalkan kemajuan dalam sains perubatan, penghidap asma kini boleh mengawal penyakit mereka dengan jauh lebih mudah. Terapi inovatif ini dikenali sebagai SMART (Single Maintenance and Reliever Therapy), iaitu terapi pencegah dan pelega dalam satu alat sedut.

Dengan menggunakan pendekatan SMART, pesakit tidak perlu lagi membawa ubat pelega berasingan, kerana alat serba maju ini bukan sahaja merawat radang saluran pernafasan yang tersirat dengan setiap sedutan, tetapi memberikan kelegaan pantas kepada masalah bronkokonstriksi, sepantas mana-mana alat sedut biru.

Penggunaan SMART memudahkan pesakit dan mengelakkan sebarang kekeliruan kerana ia mudah dikenal pasti menerusi warnanya - iaitu turbuhaler atau alat sedut merah - yang membezakannya daripada alat sedut lain yang digunakan pada waktu ini.

Institut Perubatan Respiratori (IPR) kini sedang menjalankan kajian di kalangan 200 pesakit asma di Malaysia untuk mendapatkan maklumat lanjut tentang pengurusan asma di Malaysia.

Kajian tersebut yang dinamakan kajian SMARTER, akan disempurnakan menjelang akhir 2008.

Mengawal penyakit, meningkatkan kualiti hidup

Dalam pada GINA, sedang bekerjasama dengan pengamal perubatan dan pesakit untuk meningkatkan kesedaran dan menggalakkan pengurusan berkesan.

Pertubuhan itu telah mengiktiraf pendekatan SMART yang bukan sahaja memudahkan rutin pengurusan asma harian, tetapi juga menambah baik kawalan asma harian kerana turut menangani radang yang tersirat dengan setiap sedutan, lantas mengurangkan kebarangkalian berlaku serangan serius.

Akhirnya, kawalan optimum asma akan dicapai apabila anda berunding dengan doktor untuk mengenal pasti pencetus asma dan melihat bagaimana anda boleh menguruskan penyakit ini menerusi penggunaan ubat.

Dengan tahap kesedaran lebih tinggi dan pematuhan lebih teliti kepada preskripsi ubat, anda boleh mengawal asma dengan lebih baik di samping mengurangkan gejala dan juga kekerapan serangan asma.

Jika anda menghidap asma, sebelum mengalami serangan seterusnya, tanya diri sendiri; adakah asma saya dapat dikawal?

Pencetus Asma

lAlahan - saluran pernafasan mungkin menyempit apabila penghidap asma terdedah kepada hama habuk rumah, bulu, binatang, debunga dan makanan tertentu.

lJangkitan virus - virus yang menyebabkan selesema biasa atau influenza boleh memburukkan gejala asma dan menjadikan pesakit lebih sensitif kepada pencetus lain

lPencemaran udara - pencemar udara boleh menyebabkan gejala asma menular. Zarah di udara boleh menyebabkan gangguan pernafasan, kalau boleh elakkan daripada keluar semasa musim jerebu

lMerokok - rokok boleh mencetus serangan asma, apabila pesakit merokok atau menyedut asap rokok sampingan.

lUdara sejuk - Penghidap asma harus sedar bahawa perubahan cuaca seperti udara yang semakin sejuk boleh mencetus gejala asma.

lProduk kegunaan rumah - bahan kimia daripada produk kegunaan rumah, seperti cat dan semburan, juga boleh mencetus tindak balas.

lPerasaan ketara - tekanan dan keseronokan boleh mencetus gejala. Ini merupakan tanda bahawa asma seseorang tidak dikawal dengan baik.

lSenaman berat - senaman boleh mencetus gejala asma. Apabila asma mengehadkan keupayaan seseorang untuk bersenam, ini bermakna penyakit tidak diuruskan dengan baik.